พ.ศ. 2556

เทวสถานโบสถ์พราหมณ์

• ที่ตั้ง 268 ถ.บ้านดินสอ แขวงเสาชิงช้า เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
• ผู้ครอบครอง พระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณวิบูลย์เวทย์บรมหงส์พรหมพงศ์ พฤฒาจาริย์ (พราหมณ์ ชวิน รังสิพราหมณกุล)
• สถาปนิกผู้ออกแบบบูรณปฏิสังขรณ์ พลอากาศตรี อาวุธ เงินชูกลิ่น
• ปีที่สร้าง พ.ศ.2327
• ปีที่ได้รางวัล พ.ศ.2556

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดี ศรีสินทรมหาจักรีบรมนาถ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาศาสนสถานศักดิสิทธิ์เนื่องในศาสนาพราหมณ์พร้อมเสาชิงช้าเพื่อเป็นศรีสวัสดิ์คู่พระนครตามโบราณราชประเพณี และประกอบพระราชพิธีตรียัมปวายและตรีปวาย เพื่อทดสอบความมั่นคงแข็งแรงของกรุงเทพมหานครซึ่งสถาปนาใหม่ หมู่อาคารได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานสำคัญของชาติเมื่อ พ.ศ. 2492

หมู่อาคารประกอบด้วยอาคารหลัก 3 หลัง เรียงไปตามทิศเหนือใต้ ประกอบด้วย อาคารสถานพระอิศวร( โบสถ์ใหญ่ )เป็นอาคารทรงโรง ขนาดใหญ่กว่าอีกสองสถานผังรูปสี่เหลี่ยม มีเสาร่วมในรับโครงหลังคาจั่ว หลังคาซ้อน 2 ชั้น ชักกันสาดปีกนกโดยรอบอาคาร หน้าบันด้านตะวันออกปั้นรูปพระอิศวร พระอุมา โคนนทิ และเครื่องมงคล ประดิษฐานเทวรูปพระอิศวรประทับยืน และเทวรูปขนาดเล็ก ด้านหลังยังประดิษฐานศิวลึงค์ อยู่ภายใต้ซุ้มเบญจา อาคารสถานพระพิฆเนศวร ( โบสถ์กลาง) ประดิษฐานเทวรูปพระพิเนศวร 5 องค์ทั้งที่แกะด้วยศิลา และหล่อสำริด อาคารสถานพระนารายณ์ ( โบสถ์ริม ) ประดิษฐาน เทวรูปพระนารายณ์, เทวรูปพระลักษมี, เทวรูปพระมเหศวรี ทั้งสองอาคาร ผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาดเล็กกว่าสถานพระอิศวรด้านหน้าและหลังต่อระเบียง มีพนักล้อม หลังคาแบบจั่นหับลาดคลุมระเบียง ไม่มีเสาภายในใช้กำแพงรับโครงหลังคาจั่ว ซ้อน 2 ชั้นลด 2 ตับ นอกจากนี้เดิมยังเคยมีอาคารศาลาริมกำแพงสองหลังปัจจุบันถูกรื้อลงแล้ว ด้านหน้าสถานพระอิศวรเป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อพระพรหมในซุ้มแกะหินอ่อน และด้านท้ายเทวสถานเป็นที่ตั้งของหอเวทวิทยาคม ซึ่งเป็นที่ทำการของคณะพราหมณ์

อาคารเทวสถานได้รับการซ่อมแซมบูรณปฏิสังขรณ์อย่างต่อเนื่องผ่านกาลเวลาจวบจน พ.ศ. 2552 ได้จัดทำโครงการบูรณปฏิสังขรณ์เทวสถานสำหรับพระนคร โดยได้รับพระกรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอเจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพันณวดีพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์เป็นทุนตั้งต้นในโครงการเพื่อฟื้นฟูศาสนสถาน นับแต่นั้นนำสู่โครงการบูรณปฏิสังขรณ์เทวสถาน ( โบสถ์พราหมณ์ )ซึ่งได้รับความช่วยเหลือทั้งจากภาครัฐบาล เอกชน สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ โดยมีท่าน พลอากาศตรี อาวุธ เงินชูกลิ่น ศิลปินแห่งชาติ อดีตอธิบดีกรมศิลปากร เป็นสถาปนิกออกแบบบูรณปฏิสังขรณ์ หมู่อาคารและเป็นที่ปรึกษาคณะกรรมการดำเนินโครงการบูรณปฏิสังขรณ์เทวสถาน สำหรับพระนคร และสำเร็จลุล่วงในปี พ.ศ. 2555

Devasathan Brahmin Shrines

• Location 268 Ban Dinsor Road, Sao Ching Cha, Phra Nakorn, Bangkok 10200
• Owner Phra Maha Raja Guru Bidhi Sri Visudhigun Viboonvej Borommahong Brahamhong, the senior Brahmin (Brahmin Chawin Ransibrahmanakul) Restoration
• Architect/ Designer Air ViceMarshal Arwut Ngernchooklin
• Year built 1784
• Award year 2013

History

His Majesty King Phra Phutthayotfa Chulalok the Great ordered an establishment of a Brahman sanctuary together with a giant swing as an honorable and respectable element of the new city according to the ancient traditions and to perform the ceremonies of Tri-Yampawai and Tri-Pawai to attest the stability and strength of the newly established city of Bangkok. These structures were registered as national historic significance in 1949.

The group consists of three main building aligned north-south, including Shiva Chapel (Main Chapel), an opaque chapel larger in size than the other two, rectangular plan with interior rows of columns supporting the gable roof. Double layered roof with bird’s wing awning all around the building. The east pediment contains sculptures of Shiva, Parvati, Nandi and auspicious symbols. The chapel enshrines a statue of standing Shiva and other small idols with Shiva lingam located in rear. Ganesh Chapel (The middle chapel) enshrines five statues of Ganesh, stone carved and bronze casted. Vishnu Chapel (The side chapel) enshrined an idol of Vishnu, Laksmi and Maheshwari. These two buildings are of rectangular plan and are small in size than Shiva Chapel. Extended porch in front and rear enclosed with parapets and overhanging roofs. No pillars inside, walls are used in supporting the roof weight. Double layered gable roof descending into two rows. Originally, there were also two pavilions by the walls which have already been demolished. In front of the Shiva Chapel located a Brahma pavilion of carved marble. The back stood the Wedhvidhyakom Hall used as an office. Devasathan chapels received a constant repair and maintenance until 2009 when a renovation of Devasathan Phranakorn project was initiated with support from Her Royal Highness Princess Bejaratana Rajasuda who contributed towards the project start up fund for to restore the Devasathan. The project received great support from both the government and private sectors and the Crown Property Bureau with Air Vice Marshall Arwut Nhernchooklin, a National Artist and former Director of the Fine Arts Department serving as a restoration architect for the buildings and an advisor to the committee of the renovation of Devasathan Phra Nakorn project. The renovation was completed in 2012.

พุทธาวาส วัดปทุมวนารามวรวิหาร

• ที่อยู่ 969 พระราม1 แขวงปทุมวัน กทม 10330
• ผู้ครอบครอง วัดปทุมวนารามราชวรวิหาร
• สถาปนิกผู้ออกแบบบูรณปฏิสังขรณ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย( ศาลาคู่หน้าพระอุโบสถ, ศาลาเฉลิมพระเกียรติ ) , บ.บูรณาไท ( พระอุโบสถ, พระวิหาร ), กรมศิลปากร ( พระเจดีย์ประธาน, งานปรับปรุงภูมิสถาปัตยกรรม )
• ปีที่สร้าง พ.ศ. 2400 ฉลองพระอาราม พ.ศ. 2410
• ปีที่ได้รับรางวัล พ.ศ. 2556

ประวัติ

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำริจะสถาปนาพื้นที่ท้องนาหลวงในคลองบางกะปิ เพื่อให้เป็นรมณียสถาน โดยมีการขุดสระบัวให้เป็นเกาะแก่งใหญ่น้อย และสร้างพระราชวังและหมู่อาคารต่างๆ เป็นที่ประทับ ในส่วนที่ดินข้างใต้ทรงโปรดฯให้สร้างพระอาราม โดยมีสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ ( ทัต )เป็นแม่กอง และพระยาสามภพพ่าย ( หนู )เป็นนายงานควบคุมการก่อสร้าง พระราชทานนามพระอารามว่า วัดปทุมวนาราม ได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ มาบรรจุไว้ที่พระเจดีย์ประธาน ที่ท้ายพระวิหารปลูกต้นพระศรีมหาโพธิ์ พร้อมก่อสร้างวิหารล้อม พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ เสด็จพระราชดำเนินมาทรงก่อพระฤกษ์พระอุโบสถ เมื่อ 11 มิ.ย. 2400 ได้อาราธนาพระราชาคณะและพระสงฆ์จากวัดบวรนิเวศ มาครอง กระทั่ง พ.ศ. 2410 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้จัดงานสมโภชวัดปทุมวนารามอย่างยิ่งใหญ่

พระอารามล้อมรอบด้วยคูและสระน้ำ ผังพระอารามเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ในเขตกำแพงพุทธาวาสประกอบด้วยอาคาร พระอุโบสถขนาดเล็ก พร้อมศาลาคู่ หน้ากำแพง พระเจดีย์ประธาน ถัดมาเป็นพระวิหารขนาดใหญ่กว่าพระอุโบสถ ด้านท้ายมีวิหารโพธิ์ มีศาลาราย และหอกลอง หอระฆัง รายไปตามแนวกำแพง และซุ้มประตูเข้าออกอีก 6 ซุ้มเขตพุทธาวาสอยู่ท้ายกำแพงเขตพุทธาวาส เดิมเป็นอาคารเครื่องไม้ แต่ได้รับการบูรณะสมัยรัชกาลที่ 5 พระอุโบสถและพระวิหารเป็นอาคารทรงโรงก่ออิฐถือปูน พระวิหารมีเสาร่วมใน โครงหลังคาไม้รับกระเบื้องรางจีน ประดับด้วยรวยระกา ช่อฟ้า หางหงส์ แบบประเพณีปิดทองประดับกระจก หน้าบันพระอุโบสถเป็นไม้แกะ ประดับกลางด้วยรูปมงกุฎแบบมีกระบังหน้าเหนือพานแว่นฟ้าในวงกรอบลายทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ รายล้อมด้วยกอบัว ส่วนพระวิหารมุขหน้า ที่หน้าบันปั้นปูนรูปพระมหาพิชัยมงกุฎบนพานแว่นฟ้าขนาบด้วยฉัตร ซุ้มประตูหน้าต่างปั้นปูนปิดทองประดับกระจก ทั้งนี้ทุกอาคารมีลายประดับ ปูนปั้นต่างๆ ล้วนออกแบบโดยใช้ดอกบัวเป็นองค์ประกอบในการสร้างสรรค์ นับเป็นความพิเศษของศิลปกรรม ณ พระอารามแห่งนี้

อาคารเสนาสนะหลายหลังได้รับการดูแลบูรณปฏิสังขรณ์เรื่อยมา หากแต่มิได้กระทำอย่างสมบูรณ์ครบถ้วน ตราบจนเนื่องในวโรกาสที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา และวัดปทุมวนารามครบรอบ 150 ปี แห่งการสถาปนา ใน พ.ศ. 2550 ประกอบกับในปี พ.ศ. 2554 เป็นปีที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา 7 รอบ 84พรรษา วัดปทุมวนาราม จึงมีดำริที่จะดำเนินโครงการพัฒนาพระอาราม เพื่อเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสสำคัญต่างๆพร้อมทั้งได้รับการสนับสนุนร่วมมือกับภาคราชการ อาทิ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรมศิลปากร, สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ภาคเอกชน อาทิ กลุ่มเซ็นทรัล, เอ็มเคสุกี้ ตลอดจนพุทธศาสนิกชนทุกหมู่เหล่า จนการดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์อาคารในพื้นที่เขตพุทธาวาสรวมถึงงานภูมิสถาปัตยกรรมแล้วเสร็จสมบูรณ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงยกฉัตรพระประธาน และทรงยกช่อฟ้าพระอุโบสถและพระวิหารที่บูรณะแล้วเสร็จ เมื่อ 13 ตุลาคม 2554

Wat Pathum Wanaram

• Location 969 Rama 1 Road, Pathumwan, Bangkok 10330
• Owner Wat Pathum Wanaram Rajaworawihan Restoration
• Architect/ Designer Chulalongkorn University (The two pavilion in front of the Ubosot, Chalerm Pra Kiet Pavillion), Burana Thai Company (Phra Ubosot, Phra Vahara) the Fine Arts Department (The Main Chedi, the improvement of the landscape architecture)
• Year built 1857, Grand celebration in 1867
• Award year 2013

History

At the time H.M. King Monkut decided to establish a leisure resort on the royal farmland along Bang Kapi canal with manmade lotus pond and islets, a palace and residential halls. On the south side of the area, he wanted to build a temple. The King assigned Chao Phraya Borommaha Pichaiyat (That) as the project leader and Phraya Sampoppai (Noo) as a foreman supervising the construction. He named the temple Wat Pathum Wanaram and installed the relics of the Lord Buddha under the main Chedi. At the back of the chapel, he planted Bodhi tree and built a gallery around it. H.M. King Monkut attended construction ceremony and invited the monks from Wat Bawonnivet to stay at this new temple. In 1867, he hosted a grand celebration of the temple.

The temple is surrounded by ditches and ponds with rectangular floor plan and facing east. The Buddhavas section consists of a small ubosot with the two pavilion in front of the wall, the main chedi and then a Vihara larger than the ubosot. In the back, there are Bodhi pavilion, gallery, drum tower, bell tower along the side of the wall with six entry porches. The Buddhavas at the inner part of the area was formerly a wood building and was restored in the reign of King Rama V. The Ubosit and the Vahara are of a hall structure built of brick masonry. The Vihara has shared pillars, wooded roof frame with Chinese porcelain tiles decorated with Raka Chofa and Hang Hong traditionally embellished with gold and glass. The wood carving pediment decorated with a painting of a crown with front shield on double layered pedestal tray enclosed with funnel patterned frame surrounded with lotus. Front porch pediment decorated with stucco resembles the Great Crown of Victory on a double layered pedestal tray and braced with multi-tiered umbrellas on each side. Door and window arches decorated with stuccos, gilded with gold and stained glass. Every single structure in this temple is decorated with stucco designed with a lotus as its main element which gave the temple a very special work of arts.

Many of the monk’s residences received a constant care and restoration yet not entirely. On the auspicious occasion of H.M. King Bhumibol Adulyadej’s 80th Birthday and the 150th Anniversary of Wat Pathum Wanaram in 2007 as well as the year 2011 is the year H.M. the King turns 84 (7th Cycle), Wat Pathum Wanaram has initiated a temple development project to celebrate the King’s various important occasions with support from the government sectors such as Chulalongkorn University, the Fine Arts Department, Bureau of the Crown Property, and private sectors such as Central Group, MK Suki as well as Buddhist laymen from every walk of life. When the restoration of the buildings within the Buddhavas section and landscape architecture was completed, Princess Maha Chakri Sirindhorn graciously presided over the ceremony of lifting the multi-tiered umbrella and the principal Buddha Image and also the lifting of Chofa of the finished Ubosot and Vihara on October 13, 2011.

อุโบสถ วัดหนองบัวเจ้าป่า

• ที่ตั้ง หมู่ 5 ตำบลสตึก อำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์
• สถาปนิก/ผู้ออกแบบ ช่างชาวเวียดนาม
• ผู้ครอบครอง วัดหนองบัวเจ้าป่า
• ปีที่สร้าง พ.ศ. 2488

ประวัติ

วัดหนองบัวเจ้าป่า สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2450 สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย โดยกลุ่มคนที่อพยพมาจากบ้านกระโพ และ บ้านตากลาง ของตำบลกระโพ อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ เป็นกลุ่มคนที่มีความชำนาญในการจับช้างมาก มาตั้งรกรากหลังจากโขลงช้างป่าหนีไปอยู่ที่เขตเขาใหญ่ จากนั้นจึงได้สร้างที่พักสงฆ์ขึ้นโดยการนำของผู้ใหญ่บ้าน คือ นายนวน กานะ โดยสร้างวัดใกล้หนองบัว จึงเป็นที่มาของชื่อ วัดหนองบัวเจ้าป่า ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อปี พ.ศ. 2491

อุโบสถวัดหนองบัวเจ้าป่าสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2488 โดยมีพระครูสุจิตต์ ธรรมประหัฏฐ์ (หลวงพ่อเฮา) เป็นเจ้าอาวาสในขณะนั้น ลักษณะของอุโบสถเป็นอาคารขนาดเล็ก มีผังพื้นเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มุขหน้าประดับลายปูนปั้น เช่น ลายพันธุ์พฤกษา ลายเทพพนม รูปเทวดา และรูปพระแม่ธรณีบีบมวยผม ประตูหน้าต่างเป็นซุ้มโค้ง ราวบันไดทั้ง 2 ข้าง ประดับด้วยพญานาคปูนปั้น ส่วนหลังคาเป็นเครื่องไม้มุงกระเบื้องว่าว มีช่อฟ้า นาคสะดุ้ง หางหงส์ ที่ทำมาจากไม้แกะสลัก ภายในโบสถ์เป็นห้องโล่ง ฝ้าเพดานทำด้วยไม้ กึ่งกลางผนังด้านในสุดก่อเป็นฐานชุกชีประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัยซึ่งนายเสรี อิศรางกูล ณ อยุธยา เป็นผู้นำ มาถวาย ลักษณะของซุ้มประตูและหน้าต่างที่เป็นรูปวงโค้งและลวดลายปูนปั้นที่ประดับเทียบเคียงได้กับอุโบสถในแบบศิลปกรรมพื้นถิ่นอีสานที่สร้างโดยช่างชาวญวนที่ได้รับอิทธิพลจากฝรั่งเศสมีอายุอยู่ในสมัยรัตนโกสินทร์ ราวรัชกาลที่ 5 – รัชกาลที่ 8 เช่น สิมวัดกลาง อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม สิมวัดวุฒิวราราม อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม และสิมวัดพระธาตุศรีมงคล อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดนครพนม จึงสันนิษฐานว่าวัดนี้เป็นศิลปกรรมพื้นถิ่นอีสานที่สร้างโดยช่างชาวญวนที่ได้รับอิทธิพลจากฝรั่งเศส

ในปี พ.ศ.2523 มีการซ่อมแซมเปลี่ยนวัสดุมุงหลังคา และในปี พ.ศ. 2548 อุโบสถวัดหนองบัวเจ้าป่าได้รับการอนุรักษ์ โดยความร่วมมือจากหลายฝ่าย ประกอบด้วย จังหวัดทหารบกบุรีรัมย์ สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ สำนักศิลปากรที่ 12 นครราชสีมา องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านสตึก กำนัน ผู้ใหญ่บ้านและราษฎรบ้านหนองบัวเจ้าป่า โดยมีห้างหุ้นส่วนจำกัด ไพรลดา เป็นผู้ดำเนินการบูรณะระหว่างวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2548 ถึงวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2549 ใช้งบประมาณทั้งสิ้น 950,000 บาท จากการดำเนินการอนุรักษ์อย่างต่อเนื่อง ทำให้อุโบสถของวัดหนองบัวเจ้าป่าสามารถรักษาคุณค่าทางศิลปะและทางสถาปัตยกรรมเอาไว้ได้เป็นอย่างดี

Ubosot of Wat Nongbua Chaopa Location Moo 5 Tambon Satuk, Satuk, Buriram

• Architect/ Designer A Vietnamese technician
• Owner Wat Nongbua Chaopa
• Year built 1945

History

Wat Nongbua Chaopa, built in 1907 under Maha Nikaya sect by a group of people emigrated from Ban Krapo and Ban Tak Klang of Tambon Krapo, Ta Toom, Surin. These people are skilled at catching wild elephants and settled here after a herd of wild elephants escape into Khao Yai territory. They later built a monk residence leaded by the village headman named Nuan Kana. The temple was built close to a lotus pond and thus the origin of the name. Wat Nongbua Chaopa reveiced Wisungkhamsema in 1947.

The Ubosot of Wat Nongbua Chaopa was built in 1945 during the time Phra Kru Sichit Thamprahat (Luang Po Hao) was an Abbot. A small Ubosot with rectangular floor plan. The front porch embellished with stucco of floral pattern, Thep Panom Pattern, deities and a picture of the Earth Mother Goddess wringing water from her hair. Arched windows and doors. Stair railings on both sides are decorated with Naga stucco. Wood frame roof with kite-shaped tiles. Roof ornaments include Cho Fah, Naga Sadung, Hang Hong made out of wood. Insider the chapel is an open space with wood ceiling. The center of the innermost wall stood a Chuk Chee platform enshrined the Buddha with the attitude of subduing Mara donated by Seri Issarangkul Na Ayutthaya. The characteristic of the doors and windows arches and the decorating stuccos is similar to a local Isan architectural style created by skilled Vietnamese technician with influences of French architecture during the period from King Rama V to Rama VIII such as Sim Wat Klang, Ta Uthen, Nakhon Panom, Sim Wat Wuttiwararam, Renunakhon, Nakhon Panom and Sim Wat Phra That Si Mongkol, Warichapum, Nakhon Panom. It is, therefore, believed that this temple is of Local Isan architectural style by Vietnamese technician influenced by the French. In

1991, the rood materials were repaired and replaced and in 2005, the Ubosot of Wat Nongbua Chaopa was jointly renovated by various sectors including Buriram Military Province, Bureau of arts and Culture, Rajabjat University Buriram, Fine Arts Department Unit 12 Nakhon Ratchasima, Ban Satuk Administrative Office, Sub-district Headman, Village Headman and local folks of Ban Nongbua Chaopa with Prai Lada Limited Partnership as a contractor for the renovation project that took place from November 19, 2005 to June 19, 2006. The total cost of renovation was 950,000 Baht. The constant restorations help maintain the temple’s arts and architectural values.

ศาลาธรรมาสน์สิงห์ วัดศรีนวลแสงสว่างอารมณ์

• ที่ตั้ง วัดศรีนวลแสงสว่างอารมณ์ บ้านชีทวน ตำบลชีทวน อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี
• สถาปนิก/ผู้ออกแบบ ช่างชาวเวียดนาม ชื่อ นายเวียง และพระอุปัชฌาวงศ์ พรหมสโร
• ผู้ครอบครอง วัดศรีนวลแสงสว่างอารมณ์
• ปีที่สร้าง พ.ศ. 2468 – 2470

ประวัติ

วัดศรีนวลแสงสว่างอารมณ์ แต่เดิมใช้เขียนว่า วัดสีนวน ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่าสร้างขึ้นเมื่อใด โดยมีเรื่องเล่าว่า ญาครูตีนก้อมได้พาญาติโยมสร้างวัดขึ้นโดยมียายสีนวนได้บริจาคที่ดินให้สร้างวัด ต่อมาระหว่างปี พ.ศ. 2468 – 2470 พระอุปัชฌาวงศ์ พรหมสโร เจ้าอาวาสวัดในขณะนั้นได้มีการสร้างสิม (โบสถ์) และศาลาการเปรียญที่ภายในมีธรรมาสน์สิงห์เทินบุษบก ซึ่งเป็นที่แปลกตาและแตกต่างจากธรรมมาสน์โดยทั่วไปมาก โดยมีผู้ออกแบบและดำเนินการก่อสร้างเป็นช่างชาวเวียดนาม (ญวน) ชื่อ นายเวียง ส่วนการตกแต่งภายนอก ภายใน และรายละเอียดต่างๆ ท่านอุปัชฌาวงศ์เป็นผู้ออกแบบและตกแต่ง หลังจากที่มีการใช้สอยศาลาการเปรียญ และธรรมาสน์สิงห์เทินมาเป็นระยะเวลายาวนาน ส่งผลให้ส่วนประกอบทางสถาปัตยกรรมและการตกแต่งบางส่วนอยู่ในสภาพทรุดโทรด จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2539 สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 8 อุบลราชธานี ได้ดำเนินการบูรณซ่อมแซมธรรมาสน์สิงห์เทินบุษบกและจิตกรรมฝ้าเพดานของศาลาการเปรียญโดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากกรมศิลปากรและเงินบริจาคจากชาวบ้านชีทวน ต่อมาในปี พ.ศ. 2540 กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนศาลาธรรมาสน์สิงห์เป็นโบราณสถานชองชาติ และในปี พ.ศ. 2541 กรมศิลปากรได้สนับสนุนงบประมาณเพื่อบูรณะตัวอาคารศาลาธรรมาสน์สิงห์ โดยมีนายเสนาะ จิณะสิทธิ์ นายช่างศิลปกรรม สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 8 อุบลราชธานี เป็นผู้ควบคุมการบูรณะซ่อมแซม

ศาลาธรรมาสน์สิงห์ วัดศรีนวลแสงสว่างอารมณ์ เป็นอาคารไม้ทรงไทยชั้นเดียวยกพื้น มีบันไดขึ้นทางทิศเหนือ ผังพื้นอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แกนอาคารทางยาวอยู่ในแนวตะวันออกเฉียงเหนือ-ตะวันตกเฉียงใต้ หลังคามี 2 ชั้น ชั้นล่างเป็นหลังคาปีกนกโดยรอบ ชั้นบนเป็นหลังคาจั่ว ทั้งหมดมุงด้วยสังกะสี โดยสมัยก่อนมุงด้วยไม้ (แป้นเกล็ด) ศาลามีหน้าจั่ว 2 ด้านทำด้วยไม้ ส่วนล่างของจั่วทำเป็นลูกบัว ส่วนบนหน้าจั่วด้านทิศเหนือมีไม้แกะสลักเป็นพระพุทธรูปนั่งประทับช้างสามเศียร ส่วนบนหน้าจั่วด้านทิศใต้เป็นพุทธรูปแกะสลักยืนบนมารแบกใบระกาเป็นหัวนาค ช่อฟ้าเป็นไม้แกะสลักไว้บนจั่ว ตัวอาคารเปิดโล่ง 3 ด้าน เสาของอาคารทั้งหมดเป็นเสาไม้ 12 เหลี่ยม บนฝ้าเพดานและคอสองมีภาพเขียนสีซึ่งเป็นการเขียนลายสีที่สวยงาม ลักษณะของจิตรกรรมเป็นจิตกรรมที่ใช้เทคนิคสีฝุ่นเขียนบนพื้นไม้ประดับอยู่ฝ้าเพดานและคอสองของศาลาการเปรียญ โดยแบ่งออกเป็น 4 ห้องแต่ละห้องเขียนลวดลายและเรื่องราวต่างๆประกอบด้วย

ห้องที่ 1 เขียนภาพดวงดาราขนาดใหญ่อยู่ตรงกลาง มีนาคพันอยู่โดยรอบส่วนพื้นที่ด้านข้างเหลือทั้งสองด้านเขียนเป็นรูปบุคคลอยู่ในท่าทางการดันวงล้อหรือวงกลมโดยมีรูปหัวมังกรพ่นลายพฤกษาประกอบอยู่ด้วย

ห้องที่ 2 เขียนบนฝ้าเพดานรูปราหูลายดอกไม้ ใบไม้และรูปสัตว์ ส่วนฝ้าสังกะสีมีรูปลายดวงดาราที่มีภาพบุคคล ต้นไม้หรือสัตว์ประกอบ รูปเสือกินคน รูปสัตว์ต่างๆ อาทิ ม้า กระต่าย เต่า เป็นต้น

ห้องที่ 3 มีรูปดวงดาราขนาดใหญ่อยู่ตรงกลางล้อมรอบด้วยรูปเด็กมีปีกคล้ายกามเทพเกี่ยวพันกันเป็นวงกลม บริเวณข้างของดวงดาราเขียนเป็นรูปพญานาค 2 ตัว พันรัดบุคคลอยู่ ซึ่งพญานาคพ่นออกมาเป็นลายดอกไม้ ใบไม้ มีรูปเต่าและม้ามังกรอีกข้างมีรูปบุคคลนั่งอยู่บนพญานาค 2 ตัว และยังมีรูปหงส์ประกอบด้วย

ห้องที่ 4 เขียนรูปดวงดาราขนาดใหญ่อยู่ตรงกลางมีรูปนางฟ้าหรือเทพธิดากำลังฟ้อนรำลักษณะหน้าตาเป็นสาวเวียดนามนั่งอยู่บนหงส์ซึ่งลักษณะของตัวหงส์เป็นแบบจีนผสมอิทธิพลศิลปะญวน ส่วนด้านข้างเป็นรูปเทพและยักษ์อยู่ในลักษณะต่อสู้กัน

ปัจจุบัน ศาลาธรรมาสน์สิงห์ วัดศรีนวลแสงสว่างอารมณ์ ยังคงใช้เป็นที่ปฏิบัติศาสนกิจ อาทิ งานเทศน์มหาชาติ และงานพิธีสำคัญทางศาสนา เป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมในรูปแบบสถาปัตยกรรมให้แก่นักเรียน นักศึกษา และนักท่องเที่ยว ซึ่งนับว่าเป็นหลักฐานสำคัญที่สะท้อนให้เห็นว่าชาวเวียดนาม (ญวน) ได้เข้ามาอาศัยและมีบทบาททางศิลปะในช่วงดังกล่าว

Thammas Singha Sermon Hall of Wat Sinuan Sangsawangarom

• Location Wat Sinuan Sangsawangarom, Ban Cheetuan, Tambon Cheetuan, Kuang Nai, Ubon Ratchathani
• Architect/ Designer A Vietnamese technician named Vieng and Preceptor Wong Promsaro
• Owner Wat Sinuan Sangsawangarom
• Year built 1925-1927

History

Wat Sinuan Sangsawangarom, formerly known as Wat Sinuan. There was no clear evidence as to when the temple was built; however, there was a tale about Ya Khru Teen Kom who built the temple on a piece of land donated by an elder woman named Sinuan. Later during the year 1925 – 1927, Preceptor Wong Promsaro, Abbot of the temple at the time, had built Sim (chapel) and sermon hall that house a pulpit of Singha figure carrying a throne which is very outstanding and uniquely different from the other pulpits in general. It was designed and constructed by a Vietnamese technician named Vieng. The décor of the temple’s interior and exterior as well as other decoration details were designed and decorated by Preceptor Wong. After an extended use of the sermon hall and the Singha pulpit, architectural elements and several décor ornaments fell into disrepair. In 1996, The Office of the Archaeology and National Museum 8 of Ubon Ratchathani jointly renovated the pulpit and the murals on the ceiling inside the sermon hall with the budget funded by the Fine Arts Department and money donated by Cheetuan folk. In 1997 the Fine Arts Department announced the register of the sermon hall where the pulpit is located as national archaeological site. In 1998, the Fine Arts Department approved a renovation budget for the sermon hall with Sanor Jinasit, an art technician from The Office of the Archaeology and National Museum 8 as the director of the renovation project.

The sermon hall of Wat Sinuan Sangsawangarom is a single platform Thai style pavilion with entrance stairs on the north side. Rectangular floor plan with the length on the northeast-Southwest axis. Double roof, wing of a bird roof under and gable on top, all are covered with corrugated iron. It was previously covered with wood (shingles.) Two pediments on both side of the hall are wood, with friezes underneath. The northern pediment is decorated with wood carving of a Buddha sitting on a three headed elephant. The southern pediment is a wood carving of a Buddha standing on a demon with Bai Raka in a shape of a naga’s head and wood carved Cho Fah on top of the gable. Three sides of the hall are open with wood dodecagonal pillars. Beautiful murals on ceiling and the supporting posts using powered color technique and divided into 4 rooms and the painting in each room depict different stories. The first room features a big star in the center with Naga coiling around it. The space on the side display a painting of an individual pushing a wheel or a circle with a dragon head spitting out floral patterns. The second room is a painting of Rahu, flowers, leaves and animals while the iron tiles consists of star patterns with an image of an individual, trees or animals, a painting of a tiger eating a man and other animals such as horses, rabbits and turtles. The third room features a big star in the center surrounded by little children with wings similar to cupid. The space on the side contains paintings of two Nagas coiling a person and spitting out floral patterns, leaves, turtles and dragon horse. On the other side are pictures of people sitting on two Nagas as well as the swan. The fourth room feature paintings of a big star in the center with dancing fairies or angels that resemble Vietnamese ladies on the Chinese-Viet swan. On the side is a picture of a deity and giant fighting.

Today, the sermon hall of Wat Sinuan Sangsawangarom is still being used in religious ceremonies such as the Mahachati Sermon and other important ceremonies. It also became a cultural learning center of architecture for students and tourists. A very important piece of evidence that show the settlement and involvement of the Vietnamese (Yuan) in arts at that period of time.

โบสถ์ วัดพระวิสุทธิวงศ์ ลำไทร

• ที่ตั้ง เลขที่ 3 หมู่ 5 ตำบลลำไทร อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี
• สถาปนิก/ผู้ออกแบบ
• ผู้ครอบครอง วัดพระวิสุทธิวงส์
• ปีที่สร้าง ค.ศ. 1911

ประวัติ

เมื่อปี ค.ศ. 1896 คุณพ่อเอเตียน บาร์เทโลมี แดซาลส์ เจ้าอาวาสวัดแม่พระลูกประคำกาลหว่าร์ที่กรุงเทพมหานคร มีดำริ ที่จะจัดตั้งชุมชนคริสตชนขึ้นใหม่เพื่อขยายพระศาสนจักรในประเทศสยาม ท่านพิจารณาเห็นว่าได้มีการขุดคลองหลายสายผ่านทุ่งราบว่างเปล่าทางตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา ท่านจึงเรียกประชุมบรรดาเถ้าแก่ที่เป็นสัตบุรุษวัดกาลหว่าร์เพื่อปรึกษาในเรื่องนี้ และได้ตกลงให้จัดตั้งบริษัทขึ้นมีชื่อว่า “ลำไทรบริษัท” เพื่อจะได้รับพระราชทานสิทธิ์ในการซื้อที่ดินแปลงใหญ่จากรัฐบาลมาทำเป็นทุ่งนา เมื่อได้ที่ดินมาแล้วในปี ค.ศ. 1897 คุณพ่อแดซาลส์ได้ส่งคุณพ่อปลัดของท่าน คือ คุณพ่อยวง เฮียง แซ่ลิ้ม (นิตตะโย) ซึ่งในเวลานั้นกำลังทำงานแพร่ธรรมอยู่แถบปากลัดและปากน้ำหลายปีแล้ว ให้เป็นผู้แทนของท่านมาอยู่ที่ลำไทรนี้ คุณพ่อยวง เฮียง ได้จัดการแบ่งที่ดินให้คริสตังจีนหลายครอบครัวที่มาขอทำมาหากินได้ทำนา และในคราวเดียวกันก็มีชาวจีนที่เป็นคนต่างศาสนา มาขออาศัยอยู่ด้วย ซึ่งคุณพ่อยวง เฮียง ก็ยินดีต้อนรับ ท่านเริ่มสร้างโรงสวดเป็นไม้ และใช้ห้องหนึ่งเป็นที่พักอาศัยของท่าน และศูนย์แพร่ธรรม ในไม่ช้าจำนวนคริสตังและผู้สมัครเรียนคำสอนก็ทวีขึ้นเรื่อยๆ ทำให้คุณพ่อแดซาลส์ต้องส่งพ่อปลัดมาช่วย คุณพ่อยวง เฮียง อีกองค์หนึ่ง คือ คุณพ่อละออยซิอุส มัทธิอัส บุญธรรม หลังจากนั้นในปี ค.ศ. 1905 คุณพ่อเดซิเร ยัง บัปติสต์ ดือรังด์ ได้รับแต่งตั้งให้มาเป็นเจ้าอาวาสอย่างเป็นทางการของวัดลำไทร ต่อมาคุณพ่อดือรังด์ ได้สั่งให้รื้อโบสถ์ไม้หลังเก่า เนื่องจาก มีขนาดเล็กเกินไปสำหรับคริสตังที่กำลังขยายตัวเพิ่มมากขึ้น และให้มีการสร้างโบสถ์หลังใหม่ การก่อสร้างแล้วเสร็จในปี ค.ศ. 1910 และทำพิธีเสกอย่างสง่าในวันที่ 21 กันยายน ค.ศ. 1911 โดยพระสังฆราชเรอเน มารี ยอแซฟ แปร์รอส เนื่องจากวัดนี้ตั้งแต่แรกเริ่มได้ถวายแด่ครอบครัวศักดิ์สิทธิ์ ดังนั้นจึงได้ตั้งชื่อวัดอย่างเป็นทางการว่า “วัดพระวิสุทธิวงส์”

โบสถ์ วัดพระวิสุทธิวงศ์ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน ลักษณะทางสถาปัตยกรรมแบบนีโอโกธิค ผังพื้นอาคารเป็นแบบกางเขนโรมัน (Roman Cross) เป็นแบบสมมาตร กว้าง 20.70 เมตร ยาว 55.10 เมตร มียอดโดมเป็นแท่งแปดเหลี่ยมสูง 4 ชั้น อาคารประดับกระจกสีจากประเทศฝรั่งเศส

ในปี ค.ศ. 1989 ได้มีการซ่อมแซมบูรณะโบสถ์ครั้งใหญ่ทั้งภายนอกและภายใน ภายนอกได้ทาสีและซ่อมแซมประตูหน้าต่างรวมทั้งหอระฆังใหม่ ส่วนภายในได้ปรับปรุงบริเวณพระแท่น หลังจากนั้นในปี ค.ศ. 2010 มีการปรับปรุงซ่อมแซมโบสถ์ทั้งหลัง เพื่อเตรียมฉลองครบรอบ 100 ปีของวัด เช่น ทำการซ่อมแซมหอระฆังและผนัง ใส่คานเหล็กเพื่อเสริมความแข็งแรงรองรับคานและพื้นหอระฆังในชั้นต่างๆ ปรับปรุงฝ้าเพดานทั้งภายใน ซ่อมแซมประตูหน้าต่าง วงกบและช่องแสง เป็นต้น ผลของการดำเนินงานปรับปรุงซ่อมแซมทำให้สามารถรักษาคุณค่าทางประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรมของโบสถ์เอาไว้ได้เป็นอย่างดี

The Chapel of Wat Phra Wisutthiwong

• Location 3 Moo 5 Tambon Lam Sai, Lam Lukka Pathum Thani
• Architect/ Designer
• Owner Wat Phra WisutthiWong Year built 1911

History

In 1896, Father Etienne Barthelomy Des Salles, Abbot of the Holy Rosary Church in Bangkok decided to establish a new Christian community to expand Christianity in the Kingdom of Siam. He learned that there was a building of many canals through a vacant plain on the east side of Chao Phraya River; he invited the rich Chinese, followers of Holy Rosary church for a meeting. A company named “Lam Sai Company” was founded to be eligible to purchase a large piece of land from the government to farm. After they acquired the land in 1987, Father Des Salles assigned his assistant, Father Yuang Hiang Sae Lim (Nittayo) who at the time has been spreading Christianity in Pak Lat and Pak Nam area for many years, as his representative to Lam Sai. Father Yuang Hiang allotted farmlands to the Christian Chinese who needed jobs to work on the farm. At the same time, there were also Chinese people of different religions who wanted to live in the area and Father Yuang Hiang welcomed them. He began to build a chapel out of wood and keep one room for himself to stay and another as a religious center. Soon, the number of Christian and applicants for Bible study multiplied, Father Des Salles had to send another assistant of him, Father Laoseus Mattias Boontham, to help Father Yuang Hiang. In 1905, Father Desire Young Baptist Durant was official appointed Abbot of Wat Sai. Father Durant later ordered the demolition of the old chapel as it was too small for the increasing amount of Christian. A new chapel was built and was completed in 1910 with a grand blessing ceremony took place on September 21, 1911 by Bishop Renee Marie Joseph Parros. And as this church was dedicated to the Holy Family since the beginning, the official name of the church is “Wat Wisutthiwong.”

Wat Phra Wisutthiwong Church is built of brick masonry in Neo-Gothic architecture with symmetrical Roman Cross floor plan, 20.70 meter wide and 55.10 meter long. At the top is an octagonal dome four storey high. The building is decorated with color stained glass from France.

In 1989, the church undergone a major restoration external and internal. The exterior wall received new paints. Repairs were made on doors and windows as well as the bell tower. On the inside, there was a renovation of the altar. In 2010, the entire church was renovated to celebrate the church’s 100th year including the repair of the bell tower and wall, installation of steel reinforced beam to support the crossbeam and bear weights on each floor of the bell tower. Restoration of ceiling tiles, doors, windows, frames and skylight. The renovation turned out to be a success as it helps maintain historical and architectural values of the church.

พุทธาวาส วัดพระปฐมเจดีย์ ราชวรมหาวิหาร

• ที่อยู่ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม
• ผู้ออกแบบ –
• ปีที่สร้าง –
• ผู้ครอบครอง วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร

ประวัติ

วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหารไม่ปรากฎหลักฐานการสร้างวัดที่แน่ชัด แต่มีตำนานปรากฏหลายเรื่องแต่เรื่องที่ทราบกันดี คือนิทานพื้นบ้านเรื่องพระยากง และพระยาพาน พ่อลูกที่ไม่เคยรู้จักกันต่อมาพระยาพานได้กระทำปิตุฆาต เมื่อรู้ความจริงจึงได้สร้างเจดีย์สูงเท่านกเขาเหิน ภายในบรรจุพระเขี้ยวแก้ว เพื่อเป็นการไถ่บาป พระเจดีย์องค์เดิม มีรูปลักษณะคล้ายบาตรคว่ำ สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างร่วมสมัยเดียวกับ เจดีย์สาญจี ประเทศอินเดีย ในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช

พระปฐมเจดีย์ถูกปล่อยให้ทิ้งร้างมาเป็นเวลานานจนถึงสมัยรัชกาลที่ 3 โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะยังทรงผนวชที่วัดราชาธิวาส ได้เสด็จธุดงค์มาที่เมืองนครปฐม ทรงพบองพระเจดีย์ ซึ่งอยู่ในสภาพทรุดโทรมและอยู่ในป่ารก แต่ทรงเห็นว่าเป็นเจดีย์ที่มีความสำคัญ ทรงสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเจดีย์ที่สร้างขึ้นเป็นองค์แรกของสยามประเทศ จึงทรงเรียกว่า พระปฐมเจดีย์

รูปแบบสถาปัตยกรรมของพระปฐมเจดีย์ เป็นเจดีย์กลม ทรงระฆัง ขนาดใหญ่ ประดับด้วยกระเบื้องเคลือบสีเหลืองทอง เหนือองค์ระฆังเป็นบัลลังก์ฐานสี่เหลี่ยม รองรับเสาหาร ปล้องไฉนและปลียอด มียอดเป็นนภศูร เหนือสุดเป็นมหามงกุฎพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชวินิจฉัยว่า อาจเป็นเจดีย์แห่งแรกที่สร้างขึ้นของสยามประเทศ เมื่อคราวที่พระสมณทูต เดินทางมาเผยแผ่ศาสนายังสุวรรณภูมิในพระเจ้าอโศกมหาราช

ในปีพ.ศ. 2396 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ทำการบูรณปฏิสังขรณ์ โดยให้สร้างเจดีย์องค์ใหญ่หุ้มเจดีย์องค์เดิม มีลักษณะตามที่เห็นในปัจจุบัน ต่อมาพ.ศ. 2518 บูรณปฏิสังขรณ์ทั้งองค์พระเจดีย์โดยกรมศิลปากร และดำเนินการเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

สิ่งสำคัญอื่นในเขตพุทธาวาส วัดพระปฐมเจดีย์ พระวิหารทิศ ตั้งอยู่ติดกับพระระเบียงกลมล้อมรอบพระเจดีย์ สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สำหรับเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปตามเหตุการณ์สำคัญในพุทธประวัติ คือ ประสูติ ตรัสรู้ ปฐมเทศนา และปรินิพพาน เปรียบได้กับสังเวชนียสถานทั้ง 4 แห่ง

พระวิหารทิศเหนือ ประดิษฐานพระพุทธรูปปางประสูติ

พระวิหารทิศตะวันออก ประดิษฐานพระพุทธรูปปางตรัสรู้

พระวิหารทิศตะวันตก ประดิษฐานพระพุทธรูปปางเสด็จปรินิพพาน

พระวิหารทิศใต้ ประดิษฐานพระพุทธรูปปางปฐมเทศนา

พระวิหารพระร่วงโรจนฤทธิ์ ตั้งอยู่ด้านหน้าวิหารด้านทิศเหนือ สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเพื่อประดิษฐานพระร่วงโรจนฤทธิ์ พระพุทธรูปยืนปางประธานอภัย (ห้ามสมุทร) ซึ่งโปรดให้หล่อขึ้นจากต้นแบบพระพุทธรูปโบราณที่พบที่เมืองศรีสัชนาลัย โดยจัดพิธีหล่อขึ้นที่ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เมื่อ พ.ศ. 2456 และพระราชทานนามว่า พระร่วงโรจนฤทธิ์ศรีอินทราทิตย์ธรรโมภาส มหาวชิราวุธปูชนียบพิตร พร้อมกับมีรับสั่งว่าเมื่อพระองค์สวรรคตแล้วให้บรรจุพระอังคารของพระองค์ไว้ใต้ฐานของพระร่วงโรจนฤทธิ์

พระอุโบสถ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯให้สมเด็จฯ กรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ทรงออกแบบสร้างใหม่ทดแทนของเดิม แล้วเสร็จในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7

ลักษณะเป็นอาคารผังสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีโถงด้านหน้า หลังคาทำเป็นมุขทะลุขื่อ แบบมุขประเจิด สิ่งที่น่าสนใจคือ เสมาหินอ่อนที่มุมทั้งสี่ของพระอุโบสถ สลักเป็นรูปท้าวจตุโลกบาลทั้งสี่ คือ ท้าวธตรส ท้าววิฬูปักษ์ ท้าววิรุฬหก ท้าวเวสสุวรรณ ภายในพระอุโบสถประดิษฐานพระประธาน เป็นพระพุทธรูปศิลาสมัยทวารวดีประทับนั่งห้อยพระบาท ปางปฐมเทศนา ที่ได้มาจากวัดหน้าพระเมรุ พระนามว่า พระพุทธนรเชษฐ เศวตอัศนัยมุนี ศรีทวารวดีปูชนียบพิตร

พระเจดีย์องค์เดิมจำลอง พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้จำลองพระเจดีย์องค์เดิมไว้ทางด้านทิศใต้นอกพระระเบียง และยังโปรดให้จำลองแบบพระเจดีย์ พระมหาธาตุ เมืองนครศรีธรรมราช ไว้ทางด้านทิศตะวันตกด้วย

The Chapel of Wat Phra Wisutthiwong

• Location 3 Moo 5 Tambon Lam Sai, Lam Lukka Pathum Thani
• Architect/ Designer –
• Owner Wat Phra WisutthiWong
• Year built 1911

History

In 1896, Father Etienne Barthelomy Des Salles, Abbot of the Holy Rosary Church in Bangkok decided to establish a new Christian community to expand Christianity in the Kingdom of Siam. He learned that there was a building of many canals through a vacant plain on the east side of Chao Phraya River; he invited the rich Chinese, followers of Holy Rosary church for a meeting. A company named “Lam Sai Company” was founded to be eligible to purchase a large piece of land from the government to farm. After they acquired the land in 1987, Father Des Salles assigned his assistant, Father Yuang Hiang Sae Lim (Nittayo) who at the time has been spreading Christianity in Pak Lat and Pak Nam area for many years, as his representative to Lam Sai. Father Yuang Hiang allotted farmlands to the Christian Chinese who needed jobs to work on the farm. At the same time, there were also Chinese people of different religions who wanted to live in the area and Father Yuang Hiang welcomed them. He began to build a chapel out of wood and keep one room for himself to stay and another as a religious center. Soon, the number of Christian and applicants for Bible study multiplied, Father Des Salles had to send another assistant of him, Father Laoseus Mattias Boontham, to help Father Yuang Hiang. In 1905, Father Desire Young Baptist Durant was official appointed Abbot of Wat Sai. Father Durant later ordered the demolition of the old chapel as it was too small for the increasing amount of Christian. A new chapel was built and was completed in 1910 with a grand blessing ceremony took place on September 21, 1911 by Bishop Renee Marie Joseph Parros. And as this church was dedicated to the Holy Family since the beginning, the official name of the church is “Wat Wisutthiwong.” Wat Phra Wisutthiwong Church is built of brick masonry in Neo-Gothic architecture with symmetrical Roman Cross floor plan, 20.70 meter wide and 55.10 meter long. At the top is an octagonal dome four storey high. The building is decorated with color stained glass from France.

In 1989, the church undergone a major restoration external and internal. The exterior wall received new paints. Repairs were made on doors and windows as well as the bell tower. On the inside, there was a renovation of the altar. In 2010, the entire church was renovated to celebrate the church’s 100th year including the repair of the bell tower and wall, installation of steel reinforced beam to support the crossbeam and bear weights on each floor of the bell tower. Restoration of ceiling tiles, doors, windows, frames and skylight. The renovation turned out to be a success as it helps maintain historical and architectural values of the church.

กุฏิวัดศรีชุม

• ที่ตั้ง เลขที่ 96 บ้านผามวัว หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านกลาง อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน
• สถาปนิก/ผู้ออกแบบ พระครูชยาลังการ์ จากวัดเหมืองง่า อำเภอเมืองลำพูน เป็นผู้อำนวยการสร้างวัด และสันนิษฐานว่าทำงานร่วมกับคณะมิชชันนารีชาวตะวันตกที่มาช่วยสอนภาษาให้แก่โอรสธิดาของเจ้าเมืองลำพูนขณะนั้นด้วย
• ผู้ครอบครอง วัดศรีชุม
• ปีที่สร้าง พ.ศ. 2452

ประวัติ

วัดศรีชุมเป็นวัดโบราณเดิมชื่อวัด “ผามวัว” มีมาแล้วตั้งแต่สมัยล้านนา เนื่องจากยังหลงเหลือซากโบราณสถานร้าง กระจัดกระจาย อาทิ บ่อน้ำ ร่องรอยของกำแพงอิฐ เศษกระเบื้องมุงหลังคาของวิหารหลังเดิม ต่อมาได้รับการฟื้นฟูสภาพให้เป็นพระอารามอีกครั้งในปี พ.ศ. 2452 โดยคณะศรัทธาที่อาศัยอยู่ในละแวกบ้านผามวัว ได้อาราธนา “พระครูชยาลังการ์” จากวัด เหมืองง่า อำเภอเมืองลำพูน มาเป็นผู้อำนวยการสร้างวัด และวางรากฐานการบริหารปกครอง ตั้งชื่อว่า “วัดผามวัว” ตามชื่อหมู่บ้าน ต่อมาเปลี่ยนชื่อหมู่บ้านเป็น “บ้านศรีชุม” จึงเปลี่ยนชื่อวัดเป็น “ศรีชุม” ตามไปด้วย คำนี้ภาษาล้านนามักอ่านแบบเรียงตัวแยกพยางค์ว่า “วัดสะหลีจุม” หมายถึงเป็นวัดที่มีการปลูกต้นพระศรีมหาโพธิ์จำนวนมากหลายต้น ภายในวัดประกอบด้วยเสนาสนะที่สำคัญได้แก่ พระพุทธรูปสำริดสมัยล้านนา “พระเจ้าฝนแสนห่า” พระเจดีย์รูปแบบผสมระหว่างทรงกลมลังกาที่มีการตกแต่ง ซุ้มจระนำแบบพม่า-ไทใหญ่ พระวิหาร พระอุโบสถหลังเก่า อาคารห้องสมุดเดิม (ตั้งอยู่ด้านนอกของกำแพงแก้ว) และอาคารกุฏิ ทรงตึกแบบตะวันตก

“กุฏิวัดศรีชุม” หลังนี้ วัตถุประสงค์เมื่อแรกสร้างนั้น มีความตั้งใจที่จะได้อาคารทรงตึกสมัยใหม่ สองชั้นมีระเบียงทางเดินยาว และตกแต่งลวดลายวงโค้ง – “อาร์ค” เรียงรายในลักษณะ “อาเขต” (Arcade) หรือที่นิยมเรียกกันว่า “รูปแบบมิชชันนารี” เพื่อรองรับพระภิกษุสามเณรได้จำนวนมาก สำหรับใช้เป็นอาคารเรียนของโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกธรรม เปิดสอนครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2468 สำหรับด้านศิลปสถาปัตยกรรมนั้น จัดได้ว่าเป็นรูปแบบเฉพาะที่พบไม่มากนักในเขตล้านนา กล่าวคือเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนแบบตะวันตก ตามรูปทรงที่เรียกว่า “อาคารมิชชันนารี” หรือ นีโอโคโลเนียล มีการเปิดพื้นที่ตอนในอาคารเป็นสวนโรมัน (Roman Court) ในทุกรายละเอียดตกแต่งด้วยเครื่องไม้และปูนหล่อ อาทิ ลูกกรงระเบียง บันได ฝ้าเพดาน บานหน้าต่างประตู ทุกองค์ประกอบสถาปัตยกรรมจะให้ความสำคัญกับการเน้นช่องไฟ จังหวะ มุมฉาก ความกลมกลึงของการถากไม้ ผสานกับการฉาบปูนทาสีส้มอมชมพูที่ผนังด้านนอก สอดรับกับลูกกรงปูนหล่อ และการใช้สีน้ำเงินเขียนเป็นตัวอักษรระบุปีศักราช (ที่สร้างหรือที่บูรณะ) ในช่องโค้งเหนือบานหน้าต่างที่ผนังอาคารด้านนอกทางทิศตะวันตก เขียนว่า ปีชวด อัฐศก จุลศักราช 1298 พร้อมกับการคำนวณตัวเลขเป็น พ.ศ. 2479 ให้ทราบด้วย

ในยุคต่อมาได้มีการปรับเปลี่ยนหน้าที่ใช้สอยของอาคารดังกล่าว จากโรงเรียนพระปริยัติธรรมกลายมาเป็นศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2527 ควบคู่ไปกับการเปิดพื้นที่อาคารให้ประชาชน ชาวบ้าน และส่วนราชการได้มีโอกาสเข้ามาใช้ประโยชน์ เป็นศูนย์กลางจัดประชุมหารือเรื่องราวต่างๆ ของชุมชน จนกระทั่งศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ได้ยกเลิกไป และอาคารดังกล่าวได้ปรับมาเป็นกุฏิสงฆ์อยู่ช่วงระยะเวลาหนึ่ง เมื่อได้มีการสร้างกุฏิหลังใหม่สำหรับเจ้าอาวาส ทำให้กุฏิหลังนี้หมดหน้าที่ใช้สอย กลายเป็นสถานที่เก็บของใช้เก่าภายในวัด กระทั่งเมื่อปี พ.ศ. 2548 พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญไชยได้ลงพื้นที่สำรวจวัดศรีชุม ร่วมกับนายกเทศมนตรีตำบลบ้านกลาง จึงได้ดำริหารือกับท่านเจ้าอาวาสปัจจุบันคือ พระครูจารุตม์ ว่าเห็นควรดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์อาคารกุฏิหลังนี้ เนื่องจากมีความงดงามในด้านสถาปัตยกรรมอันทรงคุณค่าที่สะท้อนถึงความเจริญรุ่งเรืองในด้านพระพุทธศาสนาของลำพูน เพื่อจะได้ใช้ประโยชน์สำหรับจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์ของวัด และแหล่งเรียนรู้ของชุมชนในท้องถิ่นต่อไป จึงประสานไปยังสำนักศิลปากรที่ 8 เชียงใหม่ ให้มาเก็บข้อมูล ถ่ายภาพ ทำผัง จัดทำแบบประมาณการ เมื่อปี พ.ศ. 2549 กระทั่งได้รับการจัดสรรงบประมาณจากกรมศิลปากร ให้ดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์กุฏิวัดศรีชุมระหว่าง ปี พ.ศ. 2551 – 2552 จนแล้วเสร็จ

Wat Si Chum Residence

• Location 96 Ban Pam Wua Moo 5, Ban Klang, Muang, Lamphun
• Architect/ Designer The construction of the temple was managed by Phra Khru Chayalangka from Wat Muang Nga, Muang, Lamphun together with the European missionaries who came to teach the language to sons and daughters of the Lamphun’s governors at the time.
• Owner Wat Sri Chum
• Year built 1909

History

Wat Sri Chum is an ancient temple, formerly known as Wat “Pam Wua,” believed to be dated back to Lanna era as ruins of archeological sites scattered the area such as a well, traces of brick wall, roof tiles that could belong to the former chapel. The temple was restored in 1909. Laymen residing in Pam Wua neighborhood invited “Phra Kru Chaya Langka” from Wat Muang Nga of Lamphun to help manage the construction of the temple and lay the foundation of the temple’s administration. The temple was name “Wat Pam Wua” by the name of the village. When the village was renamed “Ban Si Chum”, the name of the temple was then changed to “Wat Si Chum” accordingly. According to Lanna dialect, the name is pronounced “Wat Sa Lee Chum” which means the temple that grows a lot of bodhi trees. Important artifacts found within the temple area are Lanna style bronze Buddha Image named “Phra Chao Fon San Ha”, the great chedi, a combination of sphere shaped of Ceylon and an arched porch of Muanmar-Tai styles. The main chapel, old ordination hall, library (located outside the wall) and the European brick building monks’ residence.

“Wat Si Chum Residence” was originally built with a modern design, two story with long corridor and decorated with arches all around called “Arcade” or common known as “Missionary design” to be able to accommodate a large amount of monks and novices and to serve as a school building for the Dhamma School which began its teaching in 1925. Outstanding architecture that was rarely found in Lanna region for its European styled brick masonry building called “Missionary Building” or Neo-Colonial. The inner area is an open Roman Court. The building details are decorated with wood work and stucco such as the balusters, balcony, stairs, ceilings, window frames and doors with emphasis on spacing between each element, angles and the smoothness of wood work. Plastered wall with orange-pink paint correspond to the stucco railings. The use of blue color on the letter indicating the year the temple was built or renovated on the arch over the window on the external wall of the west side of the building which was written Year of the Rat, Attasok, Chulasakraj 1298 which was calculated into 2479 as well.

The building function was later changed from Dhamma School into a Sunday Buddhism Learning Center in 1984. The building was also open for local people in the community and government sectors to use as a meeting venue until the Sunday Buddhism Learning Center was cancelled. The building served as a monks’ residence for a while until a new residence was built for the abbot, this building became useless and was turned into storage. In 2005, the National Museum of Haripunchai explored the area of Wat Si chum in conjunction with the mayor of Tambon Ban Klang and discussed with the current abbot, “Phra Kru Charut” that the building should be restored as it contains a valuable and charming architecture that reflects the prosperity of Buddhism in Lamphun and that the building could be converted into a museum and the community learning center. The party then contacted Department of Fine Arts 8 Chiangmai to conduct a survey, record data, take pictures and draw up a plan. A budget plan was created in 2006 and was later approved by the Department of Fine Arts. The restoration of Wat Si Chum residence began in 2008 and completed in 2009.