กฎกระทรวงควบคุมอาคารสำหรับที่อยู่อาศัยผู้มีรายได้น้อย
14 ม.ค. 2554
กระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวงตามกฎหมายควบคุมอาคารเพื่อยกเว้น ผ่อนผัน ข้อกำหนดตามกฎหมายควบคุมอาคารสำหรับอาคารในโครงการที่อยู่อาศัยสำหรับผู้มีรายได้น้อย ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ 14 ม.ค. 2554
เนื่องมาจากที่ได้มีการออก พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2550 เพื่อแก้ไขเพิ่มเติม พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 โดยได้เพิ่มมาตรา 7(8) ขึ้นเพื่อเปิดโอกาสให้สามารถออกกฎกระทรวงเพื่อ ยกเว้น ผ่อนผัน หรือกำหนดเงื่อนไขในการปฏิบัติเกี่ยวกับอาคารที่กระทรวง ทบวง กรม ราชการส่วนท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจ องค์การของรัฐที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมาย หรือหน่วยงานอื่นของรัฐ จัดให้มีหรือพัฒนาเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยสำหรับผู้มีรายได้น้อย ทั้งนี้ ต้องมิใช่การยกเว้นหรือผ่อนผันเงื่อนไขเกี่ยวกับความมั่นคงแข็งแรงและความปลอดภัยของอาคารหรือความปลอดภัยของผู้ซึ่งอยู่อาศัยหรือใช้อาคาร และในที่สุดก็ได้ออก “กฎกระทรวง ว่าด้วยการยกเว้น ผ่อนผัน หรือกำหนดเงื่อนไข ในการปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคารสำหรับอาคารในโครงการที่รัฐจัดให้มีหรือพัฒนาเพื่อเป็นที่อยู่สำหรับผู้มีรายได้น้อย พ.ศ. 2554”
กฎกระทรวงฉบับนี้มีจุดประสงค์เพื่อเป็นการลดอุปสรรคในด้านการขออนุญาตก่อสร้างหรือด้านการกำหนดมาตรฐานของอาคารในบางส่วนที่ไม่เกี่ยวกับความมั่นคงแข็งแรงหรือความปลอดภัยของอาคาร สำหรับการพัฒนาที่อยู่อาศัยต้นทุนต่ำสำหรับผู้มีรายได้น้อย เพื่อเป็นไปตามนโยบายแก้ไขปัญหาความยากจนและขยายโอกาสให้ผู้มีรายได้น้อยสามารถมีที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมตามสภาพเศรษฐกิจและสังคม
กฎกระทรวงฉบับนี้ให้ใช้สำหรับโครงการที่หน่วยงานของรัฐ (อาทิเช่น กคช. พอช.) จัดให้มีหรือพัฒนาเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยสำหรับผู้มีรายได้น้อย ตามหลักเกณฑ์ที่หน่วยงานของรัฐผู้เสนอโครงการกำหนดโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี และใช้กับอาคารประเภท บ้านแถว บ้านแฝด อาคารอยู่อาศัยรวม เป็นสำคัญ นอกจากนี้ยังกำหนดให้มีอาคารประเภทใหม่ซึ่งแต่เดิมไม่สามารถทำได้ด้วยข้อจำกัดของกฎหมาย คือ “บ้านกลุ่มสำหรับผู้มีรายได้น้อย” ซึ่งหมายถึงอาคารหลังเดียวกัน ที่มีผนังแบ่งอาคารออกเป็นบ้านไม่เกิน 4 บ้าน แต่ละบ้านมีทางเข้าออกแยกจากกันเป็นสัดส่วน มีความสูงไม่เกิน 3 ชั้น โดยมีระยะร่นด้านหน้า และมีที่ว่างระหว่างรั้วหรือแนวเขตที่ดินกับผนังริมนอกของอาคารแต่ละบ้านต่อเนื่องกัน
ข้อกำหนดที่กำหนดผ่อนผัน ประกอบด้วยข้อกำหนดในหมวดต่างๆ ได้แก่ ลักษณะของอาคาร พื้นที่ภายในอาคาร ที่ว่างภายนอกอาคาร แนวอาคารและระยะต่างๆของอาคาร ระบบการป้องกันอัคคีภัย แบบและจำนวนของห้องน้ำและห้องส้วม แบบการจัดแสงสว่างและการระบายอากาศ ระบบบำบัดน้ำเสีย และมีข้อยกเว้น ไม่ต้องจัดให้มีที่จอดรถยนต์ ส่วนเรื่องอื่นๆ ที่ไม่ได้กำหนดไว้ในกฎกระทรวงฉบับนี้ก็ให้เป็นไปตามกฎกระทรวงและข้อบัญญัติท้องถิ่นอื่นที่ใช้บังคับทั่วไป
สำหรับข้อกำหนดเกี่ยวกับระยะระหว่างอาคารกับอาคารหรือเขตที่ดินตามกฎกระทรวงนี้ ไม่ให้ใช้ในกรณีที่อาคารในโครงการอยู่ติดกับที่สาธารณะหรือที่ดินของผู้อื่นที่อยู่นอกโครงการ
ข้อจำกัดประการหนึ่งที่ผู้อยู่อาศัยในโครงการที่มีการยกเว้น ผ่อนผัน ตามกฎกระทรวงนี้ควรทราบคือ หากจะดัดแปลงหรือเปลี่ยนการใช้อาคารในภายหลัง จะต้องไม่ขัดกับกฎกระทรวงนี้ หรือไม่ก็จะต้องเป็นไปตามข้อกำหนดต่างๆในกฎกระทรวงหรือข้อบัญญัติท้องถิ่นที่ใช้บังคับทั่วไป