ช่วงปลายเดือนตุลาคม 2566 ที่ผ่านมา สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้จัด ASA Trip 2023 เป็นกิจกรรมพาคณะกรรมการบริหารและคณะทำงานของสมาคมฯ ศึกษาดูงาน เดินทางไปเยี่ยมชมสถาปัตยกรรมที่เมืองเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน วันที่ 20-24 ตุลาคม 2566 ที่มาที่ไปของการดูงานในครั้งนี้ เริ่มจากงานสถาปนิก 66 ที่ผ่านมา ทางสมาคมสถาปนิกสยามได้เชิญคุณ Xu Tiantian เป็นสถาปนิกหญิงชาวจีนมาร่วมเป็นกรรมการตัดสินงานประกวดแบบนานาชาติในงานสถาปนิก 66 จากการได้เห็นผลงานการออกแบบของแกที่จีนน่าสนใจมาก ในการจัดกิจกรรมดูงานครั้งนี้ ทีมจัดกิจกรรมจึงได้วางโปรแกรมเป็นไฮไลท์ พาทุกคนไปเยี่ยมชมงานออกแบบของคุณ Xu Tiantian ซึ่งการไปเยี่ยมชมงานได้เล่ารายละเอียดต่างๆ ไว้แล้วในตอนที่ 1 ท่านที่สนใจสามารถกลับไปอ่านรายละเอียดได้ ตาม link นี้ครับ https://asa.or.th/news/asa-trip-2023-review-1/ และพากลุ่มสถาปนิกมาดูงาน คือ การพาชมเมืองเซี่ยงไฮ้ และการเดินชมสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น ที่เราเรียกว่า เซี่ยงไฮ้ City & Architecture Walk Tour ในตอนที่ 2 ท่านที่สนใจสามารถกลับไปอ่านรายละเอียดได้ตาม link นี้ ครับ https://asa.or.th/news/asa-trip-2023-review-2/
ตอนที่ 3 ASA NETWORKING & LECTURE IN SHANGHAI
หลังจากคณะของเราได้เดินชมเมืองเซี่ยงไฮ้ และการเดินชมสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น ที่เราเรียกว่า เซี่ยงไฮ้ City & Architecture Walk Tour จนครบตามโปรแกรมที่ทีมจัดกิจกรรมของเราวางแผนไว้แล้ว ยังมีอีกกิจกรรมหนึ่งที่จะเกิดขึ้นในตอนเย็นของวันนี้ ( 23 ธ.ค.2023 ) ซึ่งการเดินทางมาเซี่ยงไฮ้ของคณะเราครั้งนี้ ยังเป็นตัวแทนของสถาปนิกไทย ตัวแทนของวงการวิชาชีพสถาปนิกบ้านเรา ที่ไม่ได้มาเรียนรู้ดูงานสถาปัตยกรรมที่เซี่ยงไฮ้เท่านั้น แต่ยังมา NETWORKING ร่วมพบปะ ถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ของสถาปนิกไทยให้กับสถาปนิก นักออกแบบที่เซี่ยงไฮ้ฟังด้วย ที่มีเรื่องจะเล่าสนุกๆไม่แพ้การเที่ยวชมเมืองและสถาปัตยกรรมในช่วงตลอดทั้งวันของวันนี้ ที่เด็ดๆ เดี่ยวจะเล่าให้ฟังครับ
หลังกิจกรรมเซี่ยงไฮ้ City & Architecture Walk Tour เสร็จแล้ว คณะของเราก็เดินทางต่อด้วยระบบขนส่งสาธารณะของจีน แต่คราวนี้คณะของเราต้องเดินทางไปยังสถานที่จัดงาน ซึ่งอยู่คนละฟากของเมืองกับสถานที่สุดท้าย ที่เราไปเยี่ยมชม ดังนั้นคณะของเราจึงวางแผนการเดินทางฝ่าข้ามเมืองด้วยการนั่งรถไฟฟ้าใต้ดิน และไปต่อด้วยระบบรถรางไฟฟ้า( TRAM ) เพื่อจะไปถึงสถานที่จัดงาน คือ ร้านหนังสือ TSUTAYA Bookstore ตั้งอยู่ใน Columbia Circle ย่าน design district ที่ออกแบบโดยบริษัท สถาปนิก OMA ที่สำคัญเป็นเย็นของวันจันทร์ทำงาน ที่จะมีผู้ใช้บริการขนส่งสาธารณะเป็นจำนวนมาก แต่การเดินทางของคณะเราก็เป็นไปตามที่วางแผนไว้ และทีมของเราไปถึงสถานที่จัดงานได้ทันก่อนเวลา โดยผู้จัดงานได้รอต้อนรับและเตรียม dinner พร้อม soft drink เป็นอย่างดีไว้ต้อนรับคณะของเรา ให้พักหายเหนื่อยจากการเดินทางและเตรียมพร้อมกับกิจกรรมเย็นนี้
ก่อนจะเล่าเรื่องกิจกรรม อยากจะเล่าเรื่องของสถานที่ ที่จัดงานวันนี้ ก็มีความน่าสนใจมากครับ สถานที่จัดงานวันนี้ คือ ร้านหนังสือ TSUTAYA Bookstore ตั้งอยู่ในย่าน design district ที่ชื่อ Columbia Circle โดยโครงการนี้ ในอดีตเป็นสถานที่พบปะสังสรรค์สำหรับชาวต่างชาติทั้งชาวอังกฤษและชาวอเมริกัน ชื่อ Columbia Park ในเซี่ยงไฮ้ ช่วงทศวรรษ 1920 – 1930 และยังเคยเป็นย่านที่อยู่อาศัยระดับไฮเอนด์ที่มีชื่อเสียงด้วย ก่อนจะซบเซาลงและกลายเป็นพื้นที่ร้าง จนมาถึงปี 1990 เป็นยุคที่เซี่ยงไฮ้มีการฟื้นฟูเมือง มีโครงการพัฒนาพื้นที่ต่างๆ อัพเกรดที่ดิน โครงการนี้จึงได้มีการหยิบมาพัฒนาใหม่ เปลี่ยนชื่อเป็น “ Columbia Circle “ เป็นโครงการปรับปรุงทั่งย่าน อาคารที่ได้รับการคุ้มครองทางประวัติศาสตร์และอาคารที่ได้รับการคุ้มครองทางอุตสาหกรรมไปพร้อมกัน และได้มีแนวคิดที่จะพัฒนาพื้นที่นี้ โดยมีเงื่อนไขในการสร้างโครงการ ด้วยการฟื้นฟูอาคารที่ยังคงสภาพสมบูรณ์ และบอกเล่าประวัติศาสตร์ของเซี่ยงไฮ้ในมิติใหม่ ไปพร้อมๆ กับการสร้างโปรแกรมใหม่เข้าไปในโครงการเพื่อให้เป็นพื้นที่ใช้งานสาธารณะที่ร่วมสมัย ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่ งานนี้ได้บริษัทสถาปนิกระดับโลก OMA เข้ามาออกแบบและวางแนวทางในการพัฒนาโครงการ โดยออกแบบให้พื้นที่ Columbia Circle นี้ จะเป็นพื้นที่ ที่รวบรวมกลุ่มสื่อสารใหม่ๆ วัฒนธรรมใหม่ๆ และบริษัททางการเงินใหม่ เพื่อสร้างชุมชนไลฟ์สไตล์แบบไดนามิกระดับนานาชาติ ที่ผสมผสานองค์ประกอบหลายอย่าง เช่น ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม งาน ชีวิต กีฬา และความบันเทิง โดยในโครงการจะประกอบไปด้วย อาคารสำนักงานใหญ่ พื้นที่วัฒนธรรมสร้างสรรค์ สตูดิโอของนักออกแบบ ร้านกาแฟ ร้านหนังสือ และสถานที่จัดเลี้ยงระดับกลางถึงระดับสูง เป็นต้น
ตัวร้านหนังสือ TSUTAYA Bookstore ที่ตั้งอยู่ในโครงการ Columbia Circle เป็นร้านหนังสือญี่ปุ่นสาขาแรกของ TSUTAYA ที่ตั้งอยู่ที่ประเทศจีน เป็นการปรับปรุงอาคารเก่ารูปแบบThe Western style building ออกแบบโดย TONERICO:Inc และออกแบบเฟอร์นิเจอร์โดย Hiroshi Yoneya เป็นอาคาร 2 ชั้น มีพื้นที่ 2,051 ตารางเมตร โดยมีแนวคิดในการออกแบบ คือ “ Aesthetic Education “ และ “ Comfort “ เพื่อสร้างไลฟ์สไตล์ที่ทำให้เราต้องการบางสิ่ง ผ่านการจัดแสดงด้วยหนังสือและสินค้า โดย ชั้นแรกถูกออกแบบในธีม “ สติปัญญา “ พื้นที่ทั้งหมดก็จะประกอบไปด้วย หนังสือที่เกี่ยวกับทางด้านประวัติศาสตร์ สังคม การเมืองผสมผสานกับร้านกาแฟ ที่นั่งอ่านหนังสือ ที่จัดสัมมนา( ที่เรามาร่วมกิจกรรมวันนี้ ) ไปพร้อมๆ กับบรรยากาศของพื้นที่ภายในที่ตกแต่งแบบตะวันตก ที่มีทั้งรูปแบบเสา เตาผิง และซุ้มโค้ง ส่วนชั้นบน ตกแต่งในธีม “ความรู้สึกด้านสุนทรียะ “ พื้นที่ทั้งหมดจะประกอบไปด้วยหนังสือเกี่ยวกับ ศิลปะ งานฝีมือ สถาปัตยกรรม การออกแบบ ตกแต่งภายใน รูปแบบในการตกแต่งก็จะมีความสมัยใหม่ มีรูปทรงและรายละเอียดที่ตัดกันกับตัวสถาปัตยกรรมของอาคารเดิม อย่างสิ้นเชิง
กิจกรรมวันนี้เดิมทีทางคณะของเรา คิดว่าเป็นงานเล็กๆ ง่ายๆ สบายๆ พบปะพูดคุยทำความรู้จัก จากการประสานกันครั้งแรก แต่ก่อนที่จะถึงวันจัดกิจกรรม ทางผู้จัดงานที่เซี่ยงไฮ้ ก็ส่งโปสเตอร์งานมาให้คณะของเรา พอเห็นโปสเตอร์เท่านั้นแหละคณะของเราก็คิดว่าไม่ธรรมดา “ งานไม่ใหญ่แน่นะวิ !!!! “ และไม่ใช้งานเล็กๆ ง่ายๆ ละ แต่ดูเป็นงานระดับประเทศ และภาระกิจระดับชาติขึ้นมาทันที โดยใน lecture ครั้งนี้ทางผู้จัดงานที่เซี่ยงไฮ้ ได้ตั้งหัวข้อไว้ คือ “ HYBRID NATURE “ โดยตัวแทนสถาปนิกไทยที่จะร่วม lecture วันนี้ มี 2 ทีม ประกอบด้วย HAS design and research โดยคุณเจอร์รี่ หง (Jenchieh Hung) และคุณกุลธิดา ทรงกิตติภักดี และ IDIN Architects โดยคุณจีรเวช หงสกุล ส่วนทางเซี่ยงไฮ้ มี 3 ทีม ประกอบด้วย คุณปางเล่ย LUMIA LAB Mi คุณเนี่ยซิน ZEN Zhengxiang Design และคุณซู ซุนจุน Moguyun Design Studio
กิจกรรมเริ่มต้นด้วยทีมประเทศไทย นำทีมโดย โดยคุณเจอร์รี่ หง (Jenchieh Hung) และคุณกุลธิดา ทรงกิตติภักดี เนื่องจากเป็น studio ที่ทำงานออกแบบทั้งที่ประเทศไทยและที่จีน ทำให้วันนี้เริ่มด้วยการเล่าถึงการศึกษาเปรียบเทียบวัฒนธรรมและการออกแบบของทั้งสองประเทศที่มีทั้งความต่างและความร่วมกัน จนนำไปสู่ความสนใจในเรื่องของfacade design และออกแบบโครงการ MoMA ( Museum of Modern Aluminium )ที่มี façade aluminium โดดเด่น และเอามาแชร์วันนี้ ท่านที่สอง คุณจีรเวช หงสกุล IDIN Architects เล่าถึงแนวคิดในการออกแบบโครงการที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติ 3 โครงการ ได้แก่ TARA Villa , NANA Cofee Roasters Bangna และร้านกาแฟ HARUDOT Chonburi ต่อด้วยทีมเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน 3 ทีม ที่ล้วนเป็น studio ขนาดใหญ่ มีงานออกแบบที่น่าสนใจหลากหลาย scale รวมถึงมีโปรแกรมใหม่ๆ ที่น่าสนใจหลายโครงการ และงานออกแบบมีความเป็นเอกลักษณ์ในแนวทางของแต่ละทีม ซึ่งบางข้อมูลยังไม่เคยได้เห็นจากที่ไหนมาก่อน เช่น โครงการ beijing shougang redevelopment เป็นต้น หลังจากที่ lecture กันครบ ทั้งทีมสถาปนิกไทยและทีมจีน ก็เป็นช่วงของ Q&A ได้มีการพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และตอบคำถามทั้งจากผู้ฟังและ moderator ที่ให้มุมมองจากคนต่างวัฒนธรรมกลับมาที่ผลงานของสถาปนิกไทยได้อย่างน่าสนใจ โดยเฉพาะเรื่องแนวคิดในการออกแบบที่ทางทีมจีน ค่อนข้างตื่นเต้นกับการที่รู้ว่า แนวความคิดในการออกแบบของสถาปนิกไทย สามารถ charlenge กับโปรแกรมที่ทางลูกค้าให้มาได้ด้วย จนทำให้เกิดโปรแกรมใหม่และช่วยสร้างการออกแบบให้มีความน่าสนใจมากกว่าเดิม ซึ่งต่างจากที่จีนมาก
หลังจากจบกิจกรรม ASA NETWORKING & LECTURE IN SHANGHAI ต้องขอบคุณทางผู้จัดงานมาก และก็ยังใจดี ดูแลทีมประเทศไทยดีมาก ช่วยส่งทีมไทยทุกคนไปยังจุดหมายปลายทางที่ต่างๆ กัน เช่น บางทีมจะกลับไปโรงแรม เพื่อพักผ่อน และจะมีโปรแกรมเที่ยว ซื้อของฝากวันพรุ่งนี้ที่จะเป็นวันสุดท้ายของการเดินทางมาเซี่ยงโฮ้ ส่วนบางทีมก็จะไปเที่ยวชมบรรยากาศยามค่ำคืน ที่ XIN TIAN DI ที่โด่งดังเดี่ยวจะมาไม่ถึง กลับไปคุยกับใครไม่รู้เรื่อง เนื่องจากเป็นคืนสุดท้ายที่จะอยู่ที่นี่ เรียกว่าทุกคนใช้วัน เวลา ชั่วโมงยามอย่างคุ้มค่ากันมากๆ ในการเดินทางมาเซียงโฮ้ครั้งนี้
จากกิจกรรมที่ได้เล่ามาจนถึงตอนที่ 3 ในบทความนี้ คิดว่าจะเป็นประโยชน์กับทุกท่าน ในการเดินทางไปเยี่ยมชมเมืองที่มีความทันสมัยหลากหลายอย่างเซี่ยงไฮ้ ไว้เจอกันใหม่ เมื่อมี ASA Trip ในกิจกรรมดีๆ คงจะมีโอกาสมาเล่าให้ทุกท่านได้ฟังอีกครับ
Merry Christmas And Happy New Year 2024 ทุกท่านครับ
Photo Credit: คุณอดุลย์, คุณไพทยา, คุณเจอร์รี่, คุณบุญชัย, คุณเฉลิมพล, คุณปราการ, ARCHDAILY
#ASAtrip2023
#ISAสถาบันสถาปนิกสยาม
#ASAสมาคมสถาปนิกสยาม