ปรับปรุงเพิ่มเติมกฎกระทรวงควบคุมอาคาร ฉบับที่ 55
3 ธ.ค. 2563
กระทรวงมหาดไทยออก กฎกระทรวง ฉบับที่ 68 (พ.ศ. 2563) เพื่อเพิ่มเติมข้อกำหนดในกฎกระทรวง ฉบับที่ 55 (พ.ศ. 2543) เกี่ยวกับความหมายของคำว่า “แนวอาคาร” และ “ผนังทึบ”, ระยะร่นสำหรับสิ่งที่สร้างขึ้นอย่างอื่นเป็นอาคารบางประเภท และผ่อนปรนห้องแถว ตึกแถว บ้านแถว เก่า ให้สามารถดัดแปลงหรือก่อสร้างทดแทนได้โดยไม่ขัดต่อกฎหมาย
เหตุผลในการออกกฎกระทรวงฉบับนี้ ระบุว่า เนื่องจากกฎกระทรวง ฉบับที่ 55 ไม่ได้กำหนดความหมายของคำว่า “แนวอาคาร” และ “ผนังทึบ” ไว้ ทำให้เกิดปัญหาในทางปฏิบัติของเจ้าพนักงานท้องถิ่นในการพิจารณาและออกคำสั่งใดๆ ตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร ประกอบกับมีข้อกำหนดที่สมควรกำหนดไว้เป็นการเพิ่มเติมเพื่อให้เกิดความชัดเจนและให้การใช้ประโยชน์ในที่ดินมีความคุ้มค่า รวมทั้งเพื่อเป็นการผ่อนปรนให้อาคารประเภทห้องแถว ตึกแถว และบ้านแถว ที่มีอยู่ก่อนกฎกระทรวง ฉบับที่ 55 (พ.ศ. 2543) ใช้บังคับ และมีสภาพทรุดโทรมจำเป็นต้องได้รับการดัดแปลงแก้ไขให้เหมาะสมแก่การใช้ประโยชน์ หรือให้สามารถก่อสร้างทดแทนอาคารเดิมได้โดยไม่ขัดต่อกฎหมาย
เนื่องจากในกฎกระทรวง ฉบับที่ 55 มีหมวด 4 ซึ่งกำหนดในเรื่องแนวอาคารและระยะต่างๆ ของอาคาร มีการกำหนดให้ร่นแนวอาคารจากถนนสาธารณะ จากแหล่งน้ำสาธารณะ แต่ไม่ได้ให้ความหมายของคำว่า “แนวอาคาร” ไว้ ในกฎกระทรวงฉบับนี้ จึงได้กำหนดบทนิยามของคำว่า “แนวอาคาร” ให้เกิดความชัดเจน โดยให้หมายความว่า แนวผนัง เสา หรือบันไดที่อยู่ด้านนอกสุดของอาคาร ยกเว้น บันไดหนีไฟภายนอกอาคารที่มีลักษณะโปร่ง
กฎกระทรวง ฉบับที่ 55 มีการกล่าวถึง “ผนังทึบ” ไว้ในหลายๆ ที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในข้อ 50 ซึ่งกำหนดเกี่ยวกับผนังของอาคารที่มีช่องเปิด (หน้าต่าง ประตู ช่องระบายอากาศ ช่องแสง) หรือระเบียงของอาคาร ว่าจะต้องห่างจากเขตที่ดินเท่าใด และในกรณีที่อยู่ห่างเขตที่ดินน้อยกว่าที่กำหนด จะต้องก่อสร้างเป็นผนังทึบ ข้อกำหนดนี้มีข้อสงสัยอยู่เนืองๆ ว่าจะทำผนังทึบโดยใช้ glass block ซึ่งเป็นวัสดุที่นิยมใช้อย่างหนึ่งได้หรือไม่ ซึ่งเจ้าพนักงานท้องถิ่นส่วนใหญ่ไม่อนุญาตให้ใช้ เนื่องจากไปเข้าข่ายเป็นช่องแสงได้ กฎกระทรวงฉบับนี้ จึงได้กำหนดบทนิยามของคำว่า “ผนังทึบ” ไว้ให้ชัดเจนขึ้นเพื่อผ่อนปรนให้สามารถใช้บล็อกแก้วได้ตามหลักเกณฑ์ในบทนิยาม โดยให้ “ผนังทึบ” หมายความว่า ผนังที่ไม่มีหน้าต่าง ประตู ช่องระบายอากาศ หรือช่องแสง และให้หมายความรวมถึงผนังที่ก่อด้วยบล็อกแก้วหนาไม่น้อยกว่า 9 เซนติเมตร โดยบล็อกแก้วต้องอยู่สูงกว่าระดับพื้นของห้องไม่น้อยกว่า 1.80 เมตร ทั้งนี้ ผนังที่ก่อด้วยบล็อกแก้วต้องมีพื้นที่รวมกันไม่เกินร้อยละสิบของพื้นที่ผนังแต่ละชั้นในด้านนั้น ๆ
กฎกระทรวงฉบับนี้ ได้เพิ่มข้อ 51 ข้อ 52 และข้อ 53 ขึ้นในกฎกระทรวง ฉบับที่ 55 (พ.ศ. 2543) โดยเป็นข้อกำหนดเพิ่มเติมในเรื่องต่างๆ ดังต่อไปนี้
ข้อ 51 กำหนดให้สิ่งที่สร้างขึ้นอย่างอื่นเป็นอาคารที่มีความสูงวัดจากระดับฐานถึงส่วนที่สูงที่สุดตั้งแต่ 10 เมตรขึ้นไป (กรณีตั้งอยู่บนหลังคา ดาดฟ้า ให้ถือเอาระดับหลังคาหรือดาดฟ้าเป็นระดับฐาน) เช่น ถังเก็บของที่มีความจุ 100 ลบ.ม.ขึ้นไป โครงสร้างสำหรับการรับส่งวิทยุ โทรทัศน์ หรือการกระจายคลื่นความถี่ที่มีน้ำหนักรวมตั้งแต่ 40 กก.ขึ้นไป ต้องมีระยะห่าง (โดยไม่ต้องนับรวมถึงฐานรากและอุปกรณ์ยึดรั้ง) จากเขตที่ดินทุกด้านไม่น้อยกว่า 1 ใน 8 ส่วนของความสูงของอาคาร แต่ต้องไม่น้อยกว่า 3 เมตร และไม่จำเป็นต้องเกิน 6 เมตร
ข้อ 52 เป็นการกำหนดเพื่อผ่อนปรนให้ห้องแถว ตึกแถว หรือบ้านแถว ที่ก่อสร้างขึ้นก่อนวันที่กฎกระทรวง ฉบับที่ 55 ใช้บังคับ หากจะก่อสร้างอาคารทดแทนอาคารเดิม หรือดัดแปลงอาคาร ให้ได้รับยกเว้นในบางเรื่องที่เดิมเป็นอุปสรรคให้ไม่สามารถทำได้ ได้แก่ เรื่องความกว้างของอาคารแต่ละคูหา (ข้อ 2 วรรคหนึ่ง และข้อ 3 วรรคหนึ่งของกฎกระทรวง ฉบับที่ 55) เรื่องความยาวรวมของอาคารและจำนวนคูหาของอาคารที่สร้างต่อเนื่องกัน (ข้อ 4) เรื่องที่ว่างด้านหน้าและด้านข้างอาคาร (ข้อ 34) เรื่องที่ว่างด้านหลังและด้านข้างอาคาร (ข้อ 36) และเรื่องการร่นแนวอาคาร (ข้อ 41) โดยได้กำหนดเงื่อนไข ต้องไม่เพิ่มพื้นที่อาคารรวมกันเกินร้อยละ 2 ของพื้นที่อาคารรวมกันทุกชั้น ไม่เพิ่มความสูงของอาคาร ไม่เพิ่มพื้นที่ปกคลุมดิน และให้คงที่ว่างด้านหน้า ด้านหลัง ด้านข้าง หรือการร่นแนวอาคารเดิมเอาไว้
สำหรับข้อ 53 เป็นการกำหนดเพื่อผ่อนปรนในกรณีของที่ดินที่มีการแบ่งแยกการถือกรรมสิทธิ์เอาไว้แล้ว โดยมีวัตถุประสงค์จะสร้างเป็นห้องแถว ตึกแถว หรือบ้านแถว ตั้งแต่ก่อนวันที่กฎกระทรวง ฉบับที่ 55 ใช้บังคับ แต่ยังไม่ได้มีการก่อสร้างอาคารขึ้น ก็ให้ได้รับยกเว้นไม่ต้องปฏิบัติในเรื่องความกว้างของอาคารแต่ละคูหา (ข้อ 2 วรรคหนึ่ง และข้อ 3 วรรคหนึ่ง) และเรื่องความยาวรวมของอาคารและจำนวนคูหาของอาคารที่สร้างต่อเนื่องกัน (ข้อ 4)
นอกจากนี้ ยังมีการปรับปรุง ข้อ 44 ซึ่งเป็นข้อกำหนดเรื่องความสูงของอาคาร ในกรณีที่อาคารนั้นมีสิ่งที่สร้างขึ้นอย่างอื่นเป็นอาคารตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคารตั้งอยู่บนหลังคา ดาดฟ้า หรือส่วนหนึ่งส่วนใดของอาคารด้วย ไม่ต้องนำความสูงของสิ่งที่สร้างขึ้นอย่างอื่นนั้น มาคิดรวมเป็นความสูงของอาคาร
ดาวน์โหลด: cba\mr\mr63-68.pdf